Als je ooit op het internet op zoek bent gegaan naar informatie over afvallen in gewicht durf ik met alle zekerheid te zeggen dat je minstens één artikel bent tegengekomen dat je glutenvrij moet gaan eten voor gewichtsverlies. In de praktijk tijdens het intakegesprek hoor ik ook vaak van mijn cliënten dat zij al een stap hebben gezet richting gezond eten. Als ik dan vraag wat ze al aan het doen zijn, krijg ik één op de vijf keer te horen dat ze glutenvrij zijn gaan eten. Ik vind het best jammer om dit te horen. Glutenvrij eten is niet perse gezonder en je valt niet af door gluten uit je leven te verbannen. Maar waarom wordt er gedacht dat glutenvrij gezonder is en je juist kan afvallen als je glutenvrij door het leven gaat? Dat vertel ik jou graag in deze blog. Maar laten we eerst kijken naar wat de gluten nou precies zijn en welke mensen juist glutenvrij moeten eten.

Wat zijn gluten?

Gluten zijn eiwitten die voorkomen in granen zoals tarwe, gerst, rogge, spelt en khorasan tarwe. Gluten spelen een belangrijke rol in de mooie structuur van brood. Ze zorgen ervoor dat het brood na het bakken niet inzakt en dat het zijn vorm behoudt.

Coeliakie

Coeliakie (wordt ook wel gluten-intolerantie genoemd) is een auto-immuunziekte, het lichaam is overgevoelig voor gluten. Mensen met coeliakie krijgen meestal heftige buikklachten na het eten van gluten. Dit komt doordat de darmvlokken worden beschadigd door het nuttigen van gluten. Ze kunnen ook klachten krijgen bij het nuttigen van glutenvrije producten die in aanraking zijn gekomen met gluten. Om klachten te voorkomen is het voor die mensen belangrijk om glutenvrij te gaan eten. Voor hen is het geen ‘hype’ maar een ‘noodzaak’.

Waarom een trend rondom gezond eten en afvallen?

Als mensen bewust glutenvrij gaan eten om gewicht te verliezen, eten ze geen graanproducten meer. Dat betekent dus geen brood, geen pasta en geen beschuit meer, maar ook de ongezonde glutenbevattende producten zoals koek, gebak, desserts, etc. worden dus weggelaten. Het vermijden van deze laatst genoemde groep producten zorgt al voor een lagere energie intake (tenzij deze energievoorraad wordt aangevuld met andere voedingsmiddelen) waardoor je al gewichtsverlies kan bereiken. Dus dat gewichtsverlies treedt niet op doordat je gluten uit je voeding verbant, maar door het feit dat je ongezonde glutenbevattende producten niet meer nuttigt. Omdat deze vorm van eten niet levenslang is vol te houden, vallen mensen vaak terug op oude gewoonten waardoor ze weer aankomen. Vaak zie je dus een gewichtsverlies voor korte termijn.

Wat gebeurt er als je glutenvrij eet terwijl je geen coeliakie hebt?

Nu ben ik geen voorstander van koek en gebak en dien je hierin te minderen als je wilt afvallen, maar het voor langere tijd schrappen van brood en andere gezonde glutenbevattende producten uit je voeding kan nadelig zijn voor je gezondheid. Zo kan het zorgen voor onvoldoende inname van voedingsstoffen zoals niacine (ook wel vit. B3), foliumzuur (ook wel vit. B11), kalium, zink en vezels. Maar nog belangrijker bij het schrappen van gluten uit je voeding, terwijl je niet overgevoelig bent voor gluten, is dat het je darmmicrobioom nadelig beïnvloedt doordat de hoeveelheid darmvriendelijke Bifidobacteriën afnemen. Deze ‘gezonde’ bacteriën zijn nodig voor een optimale darmfunctie.

Niet te verwarren met fructanen intolerantie

Ik hoor mensen die geen coeliakie hebben vaak ook wel zeggen dat ze minder darmklachten hebben na het stoppen met eten van brood. De overgevoeligheid voor fructanen kan hier een reden voor zijn. Fructanen zijn een soort suiker die voornamelijk voorkomt in knoflook, ui en chirorei. In tarwe komen ze in lagere hoeveelheid voor. Maar omdat tarwe in verschillende vormen een groot deel uitmaakt van onze dagelijkse voeding, krijgen we in verhouding meer fructanen binnen uit tarwe. Mensen die overgevoelig zijn voor fructanen kunnen dus positief reageren op het schrappen van tarwe uit hun voeding. Het komt vaak voor dat mensen met een Prikkelbare Darm Syndroom hier klachten van ervaren, en dan is het handig om een arts te raadplegen om het verder uit te zoeken.

Last but not least…

De term ‘gezond’ is voor iedere persoon anders. Vraag altijd een deskundige voor eerlijke informatie over voeding die bij jou past. Want ieder mens is uniek en dat vraagt dus om voedingsadvies op maat.